Communicatie en grafische technieken

Inleiding

Tegelijk heeft iedereen nu in de gaten dat er sinds de brede en wereldwijde acceptatie en toepassing van zowel computers als internet, alléén maar méér drukwerk wordt gemaakt.

Er is op het terrein van corporate communicatie, public relations, voorlichting of een andere variant van (marketing-)communicatie, ook nauwelijks een activiteit te bedenken waarbij grafische communicatie geen rol speelt. 
Nog steeds is drukwerk vaak een belangrijk medium voor de verspreiding van de boodschap. 
Ook wanneer een ander medium (internet, USB-stick, video, DVD of CD-rom) de boventoon voert, is er vrijwel altijd drukwerk ter ondersteuning; om achtergrondinformatie te verschaffen, om publieksgroepen tot actie of tot reactie te brengen. 

Dit betekent dat men in veel werksituaties te maken heeft met de productie van drukwerk, waarbij de functie als opdrachtgever of productiebegeleider wordt neergelegd bij een communicatie-medewerker of -adviseur. 

Bovendien zijn er enkele grafische technieken die worden toegepast, zonder dat we steevast praten over drukwerk. 
Daarbij kan men onder meer denken aan een gestructureerde aanpak van vormgeving zoals bij een huisstijl. Daarbij speelt drukwerk óók een rol, maar is drukwerk zeker niet de enige drager van de verbindende elementen die de identiteit moeten ondersteunen.

Tot slot zijn de ontwikkelingen rond het gebruik van PC's van dien aard, niet alleen voor tekstverwerking, maar ook voor andere toepassingen (bijv. ontwikkeling websites en powerpoint-presentaties), dat men met enige kennis van de grafische technieken makkelijk een veel beter product levert.

De komst van met name desktop publishing (dtp) en de integratie van dtp-functies in moderne tekstverwerkingsprogramma's brengt de mogelijkheid om verzorgde publicaties te produceren direct op het bureau van veel (communicatie-)mensen. 
Men hoeft zèlf geen grafisch technicus te worden, maar de communiatiemedewerker is vrijwel altijd wèl de contactpersoon met de grafische industrie. 
Vanuit de functie van communicatiemedewerker of -adviseur treedt men dikwijls op als 'procesbeheerder'. 
Dat brengt wel met zich mee dat men in die functie kennis moet hebben van de gehele procesvolgorde, zeg maar 'de routing' in het grafische proces. 
En die procesvolgorde is overal gelijk; of men nu te maken heeft met één van de 3.000 grafische bedrijven of met een van de 2.500 huisdrukkerijen in ons land. Binnen deze aantallen zijn er nogal wat verschillen in functie en grootte: prepress-bedrijven (voor reproductie, lithografie en dergelijke), offsetdrukkerijen voor 80 procent voor al het gangbare met immense rotatiepersen (voor kranten, folders en dergelijke) of met één kleine A3-vellenpers (voor briefpapier en dergelijke), hoogdrukkers (voor speciaal drukwerk, enveloppen en dergelijke), diepdrukkers (voor de grote oplage tijdschriften en dergelijke), zeefdrukkers (voor buitenreclame, T-shirts, PC-toetsen en dergelijke) en afwerkbedrijven (voor vouwen, binden en dergelijke). 

Ondanks de opkomst en sterke doorbraak van digitale informatiemedia is drukwerk nog steeds van groot belang in tal van communicatieprocessen. Het lijkt alsof in de afgelopen ruim 30 jaar drukwerk van de aardbodem is weggevaagd als we alleen kijken naar de cijfers van bedrijven als TNT-Post, die zich beklaagt over de sterke afname van de briefbezorging. Maar het is onjuist daaraan conclusies over drukwerk te verbinden als je alleen al kijkt naar de nog steeds groeiende productie van grafisch papier.

De marktontwikkelingen in de grafische sector in de westerse wereld laten zeker zien dat de omvang van drukwerkoplagen daalt. Ook het aantal 'herhalingsorders' (ongewijzigde herdruk) daalt. 
Net zo kunnen we ook vaststellen dat de gebruiksduur van drukwerken daalt; dus minder literatuur die bewaard wordt, maar meer reclamedrukwerk en 'wegwerpboeken'; bijna niet te geloven als je de oplagecijfers in Nederland en daarbuiten ziet van boeken als de 'DaVinci Code' en van de reeks van 'Harry Potter'.
Al deze dalingen hebben ook hun effect op de werkgelegenheid; in de grafimedia-sector is die in 20 jaar gehalveerd!

Tegelijk zien we ook dat het volume aan drukwerk minder sterk daalt; veel drukwerk van steeds gewijzigde samenstelling; ook in drukwerk een ontwikkeling naar meer maatwerk voor kleinere doelgroepen. 
De economische en technische groei van digitaal drukken draagt daar zeker aan bij. 
Onderstaande grafiek brengt deze ontwikkelingen goed in beeld.

Want de kans voor communicatie- en marketingvakmensen om grafische communicatie te ontwijken is minimaal; de kans om er iets van te maken is erg groot!